Hamilelikte ağız ve diş sağlığı en çok dikkat edilmesi gereken konulardan biridir. Çünkü çoğu anne bu dönemde diş problemleri ile karşılaşır. Özellikle çürük v e ağrı oluşumu gözlemlenir. Bunun nedeni annede görülen kalsiyum eksikliğidir. Anne adayının aldığı kalsiyum bebeğe de geçtiği için diş kayıpları meydana gelir.
Bu durum halk arasında bebeğin kalsiyum ihtiyacını annenin dişlerinden alması olarak da açıklanır. Ancak bu bulgunun bilimsel bir açıklaması yoktur. Ve Bunun için Hamilelikte Beslenme her zaman çok önemlidir.
Hamilelikte Neden Dişler Çürür?
Hamilelikte ağız ve diş sağlığı her zaman korunmayabilir. Bunun nedeni anne adayının vücudunda meydana gelen değişikliklerdir. Özellikle östrojen ve progesteron hormonlarındaki artış dişlerde plak birikmesine yol açar. Plak dişlerin üzerinde uzun süre kaldığı zaman diş etlerinin şişmesine ve iltihap kapmasına da neden olur. Bu durum da diş eti kanamalarına yol açar. Ayrıca vücuttaki denge tamamen değiştiği için annenin beslenme düzeni de bozulur.
Özellikle ilk aylarda görülen mide bulantısı ve kusma isteği anne adayının dişlerini fırçalamasına da engel olur. Eğer anne adayı bu dönemde şekerli ya da asitli yiyecekler ve içecekler tüketirse diş çürüklerinin oluşma ihtimali artar. Halk arasında söylenen “hamileyken dişçiye gidilmez” algısı da çoğu anne adayının kafasını karıştırır. Halbuki böyle bir durum söz konusu değildir.
Eğer diş etlerinde problem varsa, plakların temizlenmesi gerekiyorsa dişçiye gidilmeli ve çürükler tedavi ettirilmelidir. En çok merak edilen konulardan biri diş çürüklerinin bebeğe zarar verip vermediğidir. Çürükler ağız içinde biriken mikroplardan dolayı oluştuğu içim sindirim yoluyla bebeğe de zarar verebilir.
İlginizi Çekebilir: Bebeklerde Diş Çıkarma
Hamilelikte Diş Eti Problemleri
Hamilelikte ağız ve diş sağlığı korunmazsa, anne adayları bu dönemde dişçiye gitmeyi geciktirirse diş eti iltihabı oluşabilir. İltihaplanma ilerlerse o zaman bebeğin gelişimi de tehlikeye girer. Hatta erken doğum ve zayıf bebek doğumu gibi riskler de ortaya çıkar. Bu nedenle anne adayların diş hekimine gitmesi en uygunudur. Özellikle küçük ve ağrısı olmayan çürükler farkettirmeden iltihaplanmaya yol açabilir. Bu dönemde hormonlar daha dengesiz olduğu için diş etleri iltihaplanmaya müsait olur. Diş eti kanamalarının sebebi de diş etlerinde oluşan iltihaplanmalardır.
Diş eti iltihaplanması dışında hamilelik döneminde en çok görülen ağız problemi hamilelik tümörüdür. Genelde 2. ayda başlar ve 8. aya kadar devam edebilir. Eğer ağız bakımına yeterli özen gösterilmezse diş etlerinde şişlik oluşur. Bu duruma hamilelik tümörü denir. Ancak kokrulacak bir durum değildir, çünkü doğumdan sonra geçecektir. Sadece yemek yerken şişliğe bağlı olarak ağrı yapabilir. Tedavi edilmezse diş kaybına yol açabilir. Ayrıca diyabeti de tetiklediği bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Gebelikte diyabet oluşumu genelde diş eti problemlerinden kaynaklanır.
Hamilelikte Dişler Neden Sararır?
Sararmış dişler özellikle dış görünüşü olumsuz etkiler, gülüşün güzelliğini bozar. Bu durum hayatımızın her döneminde başımıza gelebilir. Özellikle bakımsız dişler sararmaya daha müsaittir. Üstelik ileriki dönemlerde kalp, mide ve böbrek gibi hayati organların zarar görmesine de yol açar. Eğer hamilelikte ağız ve diş sağlığı korunmazsa, diş minesi ve dentin tabakası zarar görürse dişlerin rengi beyazdan sarıya dönebilir.
Bu dönemde geçirilen bazı enfeksiyonlar da dişlerin sararmasına yol açabilir. Özellikle şekerli ve nişastalı yiyeceklerin tüketilmesi diş tartarlarının oluşmasına ve dişlerin sararmasına yol açar. Hamilelikte artan reflü ve bulantı durumları da ağız içinde asidik bir ortam oluşmasına neden olur. Bu durum da diş yüzeyinin yapısını bozar, dişlerin daha hassas olmasına neden olur.
Hamilelikte Diş Sağlığı Korumak İçin Neler Yapılmalı?
Hamilelikte ağız ve diş sağlığı mutlaka korunmalıdır. Eğer gerekli önlemleri alırsanız diş kaybını engelleyebilirsiniz. Bunun için ilk olarak hamilelik öncesinde ağız muayenesinden geçmeniz gerekir. Muayene sonucunda hamilelik sürecinde sorun çıkarabilecek dişler tedavi edilmelidir.
Diş sağlığını korumak için yapmanız gerekenler;
- Hamilelikte tükürük salımını arttığı için ağızda daha asidik bir ortam oluşur. Bu nedenle ağız hijyenine eksra dikkat edilmelidir. Kusma durumundan sonra gargara yapılmalıdır
- Tatlı yer yemez dişler fırçalanmalıdır, diş etleri kanasa dahi nazikçe fırçalamaya devam edilmelidir.
- Dişler günde en az 2 kere fırçalanmalıdır ve mutlaka diş ipi kullanılmalıdır.
- Ara ara dişçiye gidilmeli, profesyonel bir ağız bakımı yaptırılmalıdır.
- Diş macunu seçiminde mide bulantısını etkilemeyecek olanlar seçilmelidir.
- Yumuşak ve küçük başlı diş fırçaları kullanılmalıdır.
Şeklinde sıralanabilir. Bu maddelere çok dikkat edilmelidir. Çünkü hamilelikte bebeğin diş gelişimi 5. ya da 6. haftada başlar. Bu dönemde anne diş sağlığını etkilemeyecek besinler tüketmeli, ağız hijyeni korunmalıdır. Ayrıca ağrı kesici ya da antibiyotik kullanması gerekirse de doktor kontrolünde kulanmalıdır.
Hamilelikte Beslenme ve Ağız Sağlığına Etkisi
Hamilelikte ağız ve diş sağlığı beslenme düzenindeki değişikliklerle beraber olumlu ya da olumsuz yönde etkilenebilir. Tüketilen zararsız besinler sadece annenin değil bebeğin de diş yapısını olumsuz etkiler.
Hamilelikte beslenme önerileri;
- Kalsiyum, fosfor ve vitamin bakımından zengin besinler tüketilmelidir
- İlk aylardan itibaren abur cuburdan uzak durulmalıdır
- Kurutulmuş meyvelerden uzak durulmalıdır
- A, C ve D vitamini, fosfor ve kalsiyum bakımından zengin olan meyve ve sebzeler, tahıl ürünleri, süt ve süt ürünleri, protein kaynaklı besinler tüketilmelidir.
Şeklinde sıralanabilir.
Hamilelikte Diş Tedavisi
Hamilelikte ağız ve diş sağlığı korunurken diş hekimine gidilebilir. Ancak ilk 3 ay muayenelerden uzak durulması önerilir. Çünkü bebek rahme tutunmaya çalıştığı için düşük riski daha fazladır. Eğer diş çekimi ya da kanal tedavisi yapılırsa bebek zarar görebilir. 4. aya geçildiğinde diş çekimi, dolgu ya da kanal tedavisi rahatlıkla yapılabilir. 7. aya gelindiğinde ise doğum yaklaştığı için yine acil tedaviler dışındaki muayeneler ertelenmelidir.
Tedaviler esnasında yapılan lokal aneztezilerin anne adayına ve bebeğe hiçbir zararı yoktur. Diş çekimi ya da diğer tedavilerde rahatlıkla uygulanabilir. Ayrıca antibiyotik kullanımı da doktor kontrolünde yapılabilir. Ancak tetrasiklin grubu antibiyotikler önerilmemektedir. Çünkü bu antibiyotikler bebeklerin dişlerinde tetrasiklin renklenmelerine yol açabilir.
Dikkat edilmesi gereken bir diğer konu da röntgen çekimleridir. Zorunlu olmadığı müddetçe röntgen çektirmekten uzak durulmalıdır. Çünkü röntgen cihazından yayılan radyasyon hem anneye hem de bebeğe zarar verecektir. Eğer acil bir durum varsa da anne adayı özel kıyafetler giymeli ve en düşük radyason ayarında çekim yapılmalıdır. Zaten genelde sadece kırık gibi akut durumlarında röntgene başvurulur.
Hamilelikte Diş Çekimi
Hamilelikte diş çekimi de en çok merak edilen konulardan biridir. Çünkü anne adayları çekimin bebeğe zarar verip vermeyeceğinden endişe duyar. Bu konuda dikkat edilmesi gereken en önemli detay çekimin yapıldığı zamandır. Genelde acil diş çekimleri 3-6 ay arasında yapılabilir. Eğer acil değilse de doğumdan sonrasına ertelenir. Ancak çekilmesi gereken diş iltihaplanmaya ve enfeksiyona neden oluyorsa çekim ertelenmez.
Özellikle son 3 aya girildiğinde dişler arkaya doğru yaslanır. Bu gibi durumlar anne adaylarını çok rahatsız eder. Ancak doğumdan sonra tedavi edilmesi daha doğru olur. Hamilelikte ağız ve diş sağlığı tedavilerinde damar yoluyla yapılan sedasyon ve genel anestezi önerilmez. Lokal anestezi uygulanan anne adaylarında ise düşük, kilo kaybı doğum gününde farklılık tespit edilmemiştir.
İlginizi Çekebilir: Doğum Çantasında Neler Olmalıdır
