Hamilelik süreci kadınların fiziksel ve ruhsal anlamda en fazla değişiklik yaşadıkları süreçtir. Hem kendi vücutları hem de bebekleri gelişim halindedir. Özellikle bebekleri ay ay farklı bir büyüme evresine girer. Bu evrelere genel olarak prenatal dönem denir ve ovum, embryo, fetüs şeklinde üçe ayrılır. İşte hamilelik dönemindeki ay ay gelişim evreleri… Tabi bu durum ve süreç içerisinde Mide Bulantısı gibi etkenler de sizi oldukça rahatsız edecektir. Bununla birlikte Hamilelikte Ağız ve Diş Sağlığı konusuna da dikkat etmeniz gerekiyor.
Embriyo Gelişimi
Embriyo evresi 3. Hafta başlar ve 8. Haftaya kadar devam eder. Bebek gelişiminin de ilk evresidir. İlk ayda bebeğin boyu 1-2 mm kadardır. Büyüme süreci 3. Haftanın sonunda yani ilk ayında beyin ile başlar. Bu evrede kan hücreleri ve beyin damarları gelişmeye başlar. Ardından sırayla kalp, gözler, kulaklar ve sindirim sistemi gelişir. İlk ayda damarlar, atardamarlar, omega ve sinirler de oluşmaya başlar.
İlk ay bebeğin rahme tutunması için çok önemli bir evredir. Bu yüzden kanama, yoğun kusma, bebekte 24 saat süren hareketsizlik, 38 dereceden yüksek ateş varsa mutlaka muayeneye gidilmelidir. 2. Aya geçildiğinde ise göbek bağı oluşur. Yavaş yavaş bronşiyal tomurcuklar meydana gelir ve akciğeri oluşturur. Kalbi ise yetişkin bir insana göre %20 daha fazla kan pompalar. Bu kan dolaşımını tamamladığı anlamına gelir. Kan dolaşımını tamamlamadığı zamanlarda daha çok ritmik atışlar gözlemlenir.
Diğer gelişmeler;
- Kafada, gövdede ve uzuvlarda ön kas kütleleri oluşur
- El plakaları oluşur, perde gibi görünen parmakları tek tek ayrılır
- Kafa şekil almaya başlar, kulaklar ortaya çıkar ve göz kapakları oluşur
- Karın gelişimini tamamlar
- Kaslar ayrışmaya başlar
- Cinsel organ oluşur
- Kol ve bacakları gelişir
- Diş minesi ve meme bezleri gelişir
- 8-12 gram ağırlığında, 2 cm boyunda olur
Şeklinde sıralanabilir. Embriyo evresinin sonuna gelindiğinde artık bebek hareket etmeye başlar ve boyu 2 cm’e ulaşır. Bu yüzden ultrasonda da görülebilir.
Fetüs Gelişimi
Fetüs evresi 2. Ayın sonunda başlar. Bu evrede artık bağ doku kıkırdağa dönüşür ve kemikleşme başlar. Bebek 3 aylıkken yüz gibi dış görünüşünün belirleyici dokuları gelişir, yüzüne renk gelir ve şekil alır. Ardından cinsel organı da tam olarak gelişimini tamamlar ve karaciğerdeki kırmızı kan hücreleri oluşumunu tamamlar. Ayrıca göz çukurları da ortaya çıkar ancak gözleri daha açılmaz. Anne bu ay çok sık tuvalete çıkabilir. Bunun nedeni pelvic kemik yapısı gelişir ve annenin idrar sıklığı artar. 4. Aya girerken artık boyu 8 cm’e ulaşır. Ayrıca 20 grama da ulaşır.
Diğer gelişmeler;
- Ayda akciğer, ter bezleri, kaslar ve kemikler oluşumunu tamamlar. Başı ve gövdesi daha orantılı bir hal alır. Üreme sistemi gelişir, eğer ultrasonda görülebilirse cinsiyeti de belirlenebilir. Boyu 10-12 cm’e ulaşırken ağırlığı 100 grama ulaşır. Ayrıca gözleri de açılmaya başlar. Yavaş yavaş göz kırpma, parmak emme gibi özelliklere sahip olur.
- Ayda iç organlar gelişir, bebeğin hareketleri artar. Hatta tekme atmaya da başlar. Bacakları ve kulakları da gelişimini tamamlar. Boyu 13-16 cm, ağırlığı da 300 grama ulaşır.
- Ayda duyuları ve ciğerleri tamamen gelişir, boyu 24 cm’e kilosu da 800 grama ulaşır. Kulakları ise sesleri duymaya başlar ve uzuvlarını kontrol edebilir. Bu ay çok hareketli olmalarının nedeni ise kendilerine en uygun pozisyonu bulmaya çalışıyor olmalarıdır.
- Ayda organların ve tüm sistemin gelişimi büyük bir çoğunlukla tamamlanır, tırnakları uzamaya başlar, kirpikleri ve saçları da çıkmaya başlar. Ciğerleri tam olarak dünyaya uyumlu hale gelir, göz kapakları gelişimini tamamlar, boyu 41 cm, kilosu da 1000-1500 grama ulaşır.
- Ayda artık büyük bir çoğunlukla doğuma hazır haldedir, hatta doğum kanalında ilerlemeye de başlar. Daha hızlı bir şekilde kilo alır, hareketlenme artar, boyu 35 cm’e ve kilosu da 2000-2500 grama ulaşır.
- Ayda artık hamilelik sürecinin tamamlandığı aydır. Ancak bu ayda da gelişim devam eder. Özellikle beyin hücreleri hala artış halinde olur, ayva tüyleri dökülür, cildindeki koruma kalkanı yani ısı dengesini koruyan verniks doku kalınlaşır ve hareketleri büyüdüğü için kısıtlanır. Ayrıca göz renkleri de gri rengini alır.
Hamilelik Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Hamilelikte özellikle ilk 3 ay çok önemlidir. Çünkü bebek ilk aylarda daha gelişmediği için anne rahmine tutunmaya çalışır. Eğer anne dikkatli davranmazsa da düşükler meydana gelir.
İlk 3 ay dikkat edilmesi gerekenler;
- Bebek teratojen yani dış etkenlere karşı korunmalıdır
- Toksinler, hava kirliliği, bazı ilaçlar, sigara ve alkol bebeğe zarar verecek dış etkenlerdir (Alkol bebeğin kafa, beyin, kalp ve yüz gelişimini olumsuz etkiler)
- Kuruyemiş, sebze, meyve, balık, C vitamini, protein, demir, ıspanak, tavuk ve yağ bol bol tüketilmelidir. Özellikle demir alımı çok önemlidir. Çünkü anneden bebeğe kan geçişi olur. Bu yüzden annenin kan yapıcı besinler alması gerekir.
- Bebeğin kalsiyum gelişimine katkı sağlayacak besinler tüketilmelidir
